Najdalsza podróż. Krótka opowieść o życiu i umieraniu - Constanze Köpp

Tłumaczenie: Edyta Panek

Tytuł oryginału: Frannys Reise

Wydawnictwo: Esprit

Data wydania: 2010

Liczba stron: 96

„Bóg jest człowiekiem, zwierzęciem, kwiatem, chmurami, powietrzem.”

Śmierć w naszej kulturze jest tematem tabu. Nie kultywuje się już tradycji stania całą rodziną nad łóżkiem konającego i towarzyszeniem mu w ostatniej drodze na tym ziemskim padole. Śmierć, tak jak i starość jest czymś wstydliwym i osobistym. Umiera się po cichu i nie robiąc zbytniego zamieszania, a jeśli śmierć jest powolna idzie się wówczas do domu spokojnej starości, gdzie w odosobnieniu żegnamy się z życiem.

Jest jeszcze gorzej, gdy umiera dziecko. Wówczas wydaje się to wręcz amoralne by taka mała, bezbronna istota, która przecież nic złego nikomu nie uczyniła musiała żegnać się ze światem. Kto może być tak okrutny by odbierać życie komuś, kto go jeszcze nie zaznał naprawdę?

„Jednak być samym i być samotnym to nie to samo! Sądzę, że pierwsze mówi o naszym otoczeniu, natomiast drugie – dotyczy naszego wnętrza.”

Książka napisana przez Panią Köpp została stworzona na podstawie rozmów z jej własną córką oraz z dziećmi z hospicjum. Jest próbą oswojenia śmierci. W pewnym sensie zmienienia jej negatywnego PR. Wszyscy boimy się śmierci, a główna bohaterka książki wierzy, że śmierć będzie nowym początkiem. Oczywiste, nie jest proste powiedzieć dziecku, że niebawem umrze. Wydaje mi się to przerażające, straszne, nigdy bym się na to nie zdobyła. Jednak celem tej książki jest obłaskawienie tematu śmierci i ciężkich chorób. Przełamania stereotypu, że z dziećmi na ten temat nie powinno się rozmawiać.

„Nie oczekując niczego zyskuje się więcej. Kto wiele oczekuje, ten nie otrzymuje nawet połowy."

Główną bohaterką jest Franny, która jest w niebie. Chorowała na mukowiscydozę. Ludzie mogą z tą chorobą można dożyć wieku dorosłego. Nasza bohaterka nie miała tego szczęścia i umiera tuż przed szesnastymi urodzinami. Z niebiańskiej perspektywy opowiada nam w skrócie ostatnie lata swojego życia. O tym jak powoli ona i jej rodzice godzili się z tym, że Franny umrze, że na mukowiscydozę nie ma leku.

„Gdy człowiek wyrzuci z siebie swoje cierpienie, wówczas stanie się ono o wiele mniejsze.”

Dziewczynka zadaje pytania, jakie mogłoby zadawać ciekawskie dziecko – czym jest bóg? Po co właściwie się umiera? Po co są choroby? I sama sobie na nie odpowiada zgodnie z nauką Kościoła Katolickiego, mądrzejsza o wiedzę, jaką zdobyła w niebie. Do tego odpowiedzi są tak urocze w swej prostocie, a jednocześnie zrozumiała i trafne także dla malucha.

„Nikt nie jest martwy, dopóki się o nim myśli (…)”

Ta książeczka napisana jest w formie baśni dla dzieci. Myślę, że będzie odpowiednia dla przedszkolaków, które muszą się zetknąć tak wcześnie ze śmiercią w swoim najbliższym otoczeniu. W pewnym sensie ta książka uspokaja lęk przed umieraniem, pozwala ujrzeć, że śmierć to wcale nie jest koniec. Sądzę, że można tę książeczkę postawić na półce obok tak często cytowanego w tej publikacji „Małego księcia”.

„Umieranie z pewnością przypomina tysiąckrotny sen śpiącej królewny.”

Język jest prosty, zrozumiały i przystępny dla małego czytelnika. Chociaż cała książka ma troszkę górnolotny charakter. Nieliczne dialogi brzmią na sztuczne i napuszone. Akcja płynie powolnie i jednostajnie. Książka ma charakter kontemplacyjny – przeważają rozmyślania o życiu, świecie, niebie, umieraniu.

„Łatwiej człowiekowi umrzeć, gdy go ktoś kocha.”

Książka może wydawać się ciężka i przygnębiająca. Bije z niej nadzieje, zasadność wszystkiego, co się dzieje. Franny wierzy w celowość jej choroby, nie zadaje pytań typu „dlaczego ja?”. Chociaż dziewczynka żałuje, że nigdy się nie zakochała, że nie mogła tańczyć na dyskotekach… Mówi o swoim szczęściu w niebie, jednak dla mnie jej ciche, spokojne, niezmącone żadną negatywną emocją niebo, jest przeraźliwie nudne.

„Z czego składa się bóg?”

Polecam wszystkim! Dzieciom, rodzicom, przyszłym rodzicom – każdemu! Jest to książka dla każdego, w każdym wieku. Jest króciutka, więc jeśli, ktoś zbytnio kontemplacji nie lubi, to zbytnio nie zmęczy swojego biednego móżdżku.

„Śmierć! To brzmi kobieco. Wspaniale, że miłość też ma rodzaj żeński.”

6/10

Za nowe spojrzenie na kwestię umierania dziękuję: